Evde büyük çocukla küçük çocuğun çatışması nasıl önlenir?

Evde büyük çocukla küçük çocuğun çatışması nasıl önlenir?

http://ailem.zaman.com.tr/images/2007/03/02/kardes.jpg

YASEMİN YALÇIN AKTOSUN

Ergenlik çağındaki çocuklarla evdeki daha küçük yaştaki çocukların çatışmaları sık yaşanan bir durumdur. Peki bu çatışma nasıl aşılabilir? Evde huzur nasıl temin edilebilir?

Birçok ergenin evde kardeşleri ile çok iyi geçinemediği görülür. Oysa ergenlikte bireyin yaşı çocukluğa nispeten büyüdüğü için ebeveynin beklentisi kardeşleri konusunda ergenden destek beklemek şeklinde olur. Ama çoğu zaman ergen bu beklentiye hiç cevap vermediği gibi muhalif tepkiler vererek ebeveyninin işini zorlaştırabilir. Peki nedir ebeveynin kardeşler konusunda beklentileri ve ergenin bu beklentileri karşılayışı nasıl olur?

ANNE-BABANIN BEKLENTİLERİ NELER?
* Kardeşinin dersine yardım etsin.
* Kardeşleri ile zaman geçirsin.
* Kardeşleri odasına geldiğinde sert bir dille onları kovmasın. Eşyalarına dokundular diye evde küçük kıyamet koparmasın.
* Kardeşlerinin bakımında anneye yardımcı olsun (daha ziyade kırsalda görülen bir beklentidir).
* Kardeşlerine olumlu örnek olsun. Giyimi kuşamı ile, konuşmaları ile vs…
* Kardeşlerine hakaret etmesin, onları eleştirmesin.
* Kardeşlerine güler yüz göstersin.
* Büyük kardeşlerinin fikirlerine saygı duysun.
* Onlara itiraz etmesin vs…

KÜÇÜK KARDEŞ ANNE-BABANIN HAFİYESİ DEĞİLDİR
Ergen gerek içinde bulunduğu gergin psikolojiden ve gerekse ebeveynlerinin yanlış tutumlarından dolayı çoğu zaman ergenlik döneminin sınırları içinde kardeşleri ile pek geçinemez. Ama bu geçici bir durumdur. Ve yaşın ilerlemesi ile birlikte zamanla ilişkiler düzelir aslında. Bir ergenin kardeşi konusunda ifadesi şöyle olmuştu: “Kardeşime sinir oluyorum; çünkü o bir ispiyoncu. Özellikle beni gözetliyor veya arkadaşlarımla olan konuşmalarımı dinliyor ve aileme yetiştiriyor. Gerçi ailem buna zemin hazırladı en başta.”
Bu cümleden de anlaşıldığı gibi ebeveynin yanlış tutumu mevcut öfkeyi fazlasıyla alevlendirmiş. Ergene göre küçük kardeşi, onun evde istediği gibi davranmasına mani olan, eşyalarına zarar veren, evde anne babasına karşı sulanarak yakınlaşan ve sonrasında kendisinin kötü görünmesine sebep olan, ders çalıştırmak zorunda olduğu vs... bir engel. Bütün bu nedenler ergenin kardeşini suçlamasına sebep olur. Bunun dışında ergen bulunduğu dönemden kaynaklı tepkilerini ani bir biçimde gösterdiğinden ve aile anında müdahale edip ergeni eleştirdiğinden dolayı ise ergen ikinci kez kardeşini suçlar. Çünkü bu defa kardeşini hem kendisine bir engel olarak görür ve hem de ailesinin kendisine onun yüzünden kızdığını düşünerek kardeşini suçlar.
Ergen kendisine kardeşleri konusunda sorumluluk verilerek çok ezildiğini ve ebeveyninin kardeşlerini koruma adına ev içinde haksızlık yaptığını düşünür.
Tabii burada kardeşin yaş dönemi de çok önemlidir. Yaşça kendisine çok yakın olan kardeşi ergen için hem bir rakiptir ve hem de bir arkadaş. Bu pozisyondaki kardeşi ile genellikle ortak kullanılabilecek mekan veya eşyalarla ilgili olarak çatışır. Bazen çok şiddetli tartışmaları olsa da çok yakın da olabilirler.

KARDEŞİNİN YANINDA BÜYÜK ÇOCUK ELEŞTİRİLMEMELİ
* Kardeşlerin çatışmasına müdahale etmemeli.
* Ergenin yanlış tutumlarını kardeşinin yanında yermemeli.
* Kardeşlerinin olmadığı bir ortamda ergenin de fikrini alarak kardeşlerinin sorunlarını konuşmalı.
* Ergenin yanlış tutumları yalnızken ve eleştirel olmayan bir üslupla sakince ergene aktarılmalı, birlikte sebepleri irdelenmeli, ebeveyn bu konuda ergene anlaşılma duygusunu yaşatmalı.
* Kardeş ilişkileri konusunda en ufak olumlu gelişmeler anında pekiştirilmeli.
* Evde zaman zaman baş başa bırakılmalı. (Direkt sorumluluklar dile getirilmeksizin. Ergen zaten çoğu zaman içten içe kardeşine karşı sorumlu olduğunu bilir. Kendisine hatırlatılmasından ise çoğu zaman nefret eder.)
* Otorite sadece ebeveyne ait olmalı.
* Evin ortamı müsaitse ayrı odalar tercih edilmeli. Küçük kardeşin hatalarından dolayı ergen suçlanmamalıdır. * Küçük kardeşlerin ergenle ilgili olarak ebeveyne bilgi aktarımı engellenmeli. * Evde hiç kimse bir diğerine hakaret edemez veya rencide edici davranamaz. Kuralı ev içinde genelleştirilmeli. Ve kararlı olunmalı.