İlkokuma yazma döneminde oynanabilecek oyunlar

ilkokuma yazma döneminde oynatabileceğiniz oyunlardan derlemedir.
İLKOKUMA OYUNLARI , İLKOKUMA YAZMA ÖĞRETİMİNDE KULLANILACAK OYUN, DRAMA VE SENARYOLAR İlkokuma yazma öğretiminde konuya damdan düşer gibi girmemeli, öğrenciler ve öğretmen buna hazırlanmalıdır. Özellikle tekrar ve pekiştirmelerde oyunlardan yararlanarak ders, ders havasından kurtarılıp eğlenceli bir oyun havasına sokulmalıdır. Çocuklar hala oyun çağında, neşeli, hareketli, ve değişiklik ist eyen, monotonluktan çabucak sıkılıp ilgilerini çekecek yeni şeylerle daha kolay öğrenen bir yapıya sahiptirler. Bence sadece ilkokuma yazma öğretiminde değil bütün derslerde öğrenciler ders işlediklerinin farkında olmadan oyunun ya da bir masalın bir parçasını öğreniyormuş gibi zannederek öğrenmelidirler. Eğlenceli ve ilgi çekici bir öğretim yöntemi kullanan bir öğretmende en az öğrenciler kadar verim alır.İlkokuma Oyunları
DOĞRU ve DÜZGÜN YAZMA OYUNU
Öğretmen tahtayı bölümlere ayırır. Mesela tahtayı dört parçaya ayırdıysa dört öğrenci kaldırır. Bir cümle söyler ,yazdırır. Bu dört öğrenciden hangisi cümleyi hem güzel hem de doğru yazmışsa oyunu o kazanır.
DOĞRU OKUMA OYUNU
Öğretmen tahtaya iki öğrenci kaldırır. Önce birinin gözünü yumdurduktan sonra tahtaya öğrenilmiş eski cümlelerden birini yazar. Öğrenciye :
-Aç gözünü ,yazdığımı oku ,der.
Öğrenci gözünü açar ve cümleyi okur. Sınıfça okunur ve yazılır.İkinci öğrenciye de aynı işlem yaptırılır.Doğru okuyan oyunu kazanmış olur.
TELEFON OYUNU
Öğretmen öğrencilerden birinin kulağına bir fiş cümlesi söyler,bu cümle kulaktan kulağa söylenir.Ebe olacak öğrencinin gözleri kapattırılır yada bağlanır. En sondaki öğrenci söylenen fiş cümlesini tahtaya yazar.Ebe öğrenci gözlerini açar ve tahtaya yazılan fiş cümlesini öğretmeninin kulağına söyler.Fiş cümlesi sınıfça okunur ve defterlere yazılır.
SÖYLEDIĞIM BIZE BAKSİN OYUNU
Bu oyunun 8-10 fiş içerisinde oynatılması daha verimli olur.Kullanılacak kelime sayısına göre tahta bölümlere ayrılır.Mesala üç kelime kullanılacaksa tahta üç bölüme ayrılır ve üç öğrenci seçilir.Bunlar sırayla söylenen fişleri yazar ve kapatır.Ebe seçilen öğrenciye bu yazılanlar gösterilmez.Öğretmen tarafından ebeye tahtaya yazılan kelimeler sırayla söylenir ve tekrar ettirilir.Ebeden bu tekrar ettiği fişler hariç diğer fişleri,fiş iplerinden bularak kapatması istenir.Eğer yanlış fiş kapatılırsa sınıf vızıltı çıkararak veya sıraya vurarak ebeyi uyarır. Ebe kapatma işini bitirince ,kalan kelimeler okutturulur.Sonra her bir açık fiş tek tek tahtaya getirilir ve okuduğu fişi yazan öğrencinin kim olduğunu sorar.Yazan öğrenci ,yazdığı kelimeyi açar ve yazıyı fiş cümlesine bakarak kontrol eder.Eğer yazı doğru ise yazan öğrenci ebe ile el sıkışarak alkışlarla yerne oturtulur.Üçüncü öğrenciye kadar aynı çalışma sürdürülür.Eğer yanlış yazan öğrenci varsa ,fiş cümlesine bakarak hatasını düzeltir.Bu çalışmalar bittikten sonra ebede alkışlanarak yerine oturtulur.
KAVANOZ OYUNU
Tahtanın önüne 5-6 tane tebeşirle yere daire çizilir .Bir kavanozun içerisine kelimelerine ayrılmış küçük fişler konur. Daire sayısı kadar öğrenci seçilerek kavanozdan her birinin bir kelime çekmesi sağlanır. Çekilen kelimeler ters çevrilerek öğrenciye okutulmaz ve öğrencinin bir dairenin içerisine girmesi sağlanır. Dairedeki öğrenci fişi çevirerek okur. Eğer öğrenci fişi doğru okuyamazsa sınıftaki bir arkadaşından yardım isteyebilir. Arkadaşı doğru okuyabilirse öğrenci yine daireden çıkartılarak alkışlatılır ve yerine oturtulur. Bu şekilde oyuna dönerli olarak devam edilir.
SIL,YAZ OYUNU
Tekrar edilecek kelimelerden birkaç tanesi tahtaya yazılır. İki çocuk kaldırılır.Biri diğerine tahtadaki kelimerden birini söyler ve silmesini ister. Diğeri söylenen kelimeyi siler ve tekrar yazar. Oyun rollerin değiştirilmesiyle devam eder.
Sil,yaz oyunu şöyle de oynanır:
Tahta mesela üç bölüme ayrılır.Bu bölmelere tekrarı yapılacak kelimeler yazılır.Üç bölmeye de aynı kelimeler yazılmalıdır.Her bölme için bir öğrenci olmak üzere üç öğrenci kaldırılır.Öğretmen bir kelime söyleyerek bunu silmelerini ,sonrada yazmalarını ister.Doğru,çabuk ve güzel yapan kazanır.
DOĞRU VE GÜZEL YAZMA OYUNU
Bölümlere ayrılmış tahtaya kaldırılan öğrenciler,öğretmenin söylediği bir kelimeyi yazarlar.En doğru ve en güzel yazan sınıfın alkış dereceleriyle belirlenir.
NOT: Kelime devrinde bu oyunların çok büyük rolü varsa da sadece oyunlarla yetinilmemeli, kavranmış kelimelerle sık sık ,çeşitli metinler uydurup okuma yazma konusu yapılmalıdır.Metinlerin üniteyle ilgili olmasına dikkat edilmelidir.
BALON ŞIŞIRME OYUNU
Kullanılacak hece sayısına göre balon alınır ve aynı heceler için tek renk balon kullanılmalıdır.Bu balonlar üzerine yan yana gelince anlamlı yeni kelimeler türetecek heceler yazılır.Üzeri yazılan balonların her biri tahtaya çıkarılan öğrenci grubundan birisine verilir.Öğrenciler oluşturulacak kelimelerdeki hece sırasına uygun olarak tahtada sıralanır.Daha sonra bu öğrencilere ,üzerinde heceler yazılı olan balonlar verilir ve yazı karekterini bozmayacak büyüklükte şişirmeleri sağlanır.Sınıftan bir öğrenci kaldırılarak yeni türetilen kelime okutulur.Sınıfça tekrar edilir ve kelime kapatılarak sınıfın yazması istenir.
OKUDUĞUM ARKASINI DÖNSÜN
8-10 öğrenci tahtaya kaldırılır. Çıkartılan öğrenciler sırtlarını sınıfa ters döner. Bu öğrencilerimize ,oluşturacağımız kelimenin hecelerinin yanında farklı hecelerinde olduğu heceler dağıtılır. Tahtadaki öğrenciler verilen heceleri içlerinden okurlar. Öğretmen tarafından oluşturulacak kelimenin hecesini taşıyan öğrenci,hece söylendiğinde yönünü sınıfa dönerek iki adım öne çıkar. Kelimelerin diğer heceleri de öğretmen tarafından söylenerek öğrencilerin soldan sağa doğru dizilmesi ve yeni kelimenin oluşturulması sağlanır. Sınıftan bir öğrenci seçilerek oluşturulan yeni kelime okutturulur ve sınıfa tekrar ettirilerek yazmaları istenir. Yanlış yapan öğrencilere şarkı, taklit gibi cezalar verilir.
GEL YANIMA SÖZCÜK OLALIM
Sınıftan8-10 tane öğrenci tahatya kaldırılıp bir öğrenci ebe seçilir.Tahtaya çıkartılan öğrencilere tekrarı yapılacakheceler ters çevrilerek dağıtılır.Daha sonra ebe seçilen öğrenciye bu hecelerle birleştiğinde anlamlı kelimeler oluşturabilecek bir hece verilir.Tahtadaki diğer öğrencilerin ebenin arkasında sıralanması sağlanır.Sıralanan öğrenciler ebenin yanına elindeki fişleri açarak getirtilir ve oluşan yeni kelime sınıftan bir öğrenciye okutturulur.
Bu olayla ;
1-Yazının soldan sağa doğru olduğu kavramı pekiştirilir.
2-Ayrıca bu oyun kelime döneminde de grup sayısı arttırılarak yeni cümlelerin kurulmasında da kullanılabilir.
HECE PİYANGOSU
Yuvarlak bir karton veya tahta üzerine hecelerin yazıldığı fişler tutturulur. Göstergenin üzerine de tahtadaki hecelerle birleştiğinde kelime oluşturacak bir hece konur. Gösterge hızla çevrilir. Durduğunda bu iki hecenin oluşturduğu hece çocuklarca okunur. Heceler değiştirilerek oyun tekrar edilir.
ISTENEN HECEYI BULMA OYUNU
Öğrenciler hece fişlerini önlerine koyarlar .Öğretmen büyük fişlerin hecelerinden birini kaldırır ve bir müddet gösterir.Öğrenciler aynı heceyi bulurlar ve sınıfça okurlar.
ISTENEN KELIMEYI YAPMA OYUNU
Öğretmen tahtaya bir kelime yazar ve öğrencilerden bu kelimeyi fişleriyle yazmalarını ister.
GEZI OYUNU
Hangi hece üzerinde egzersiz yapıcaksak, o hece ile anlamlı kelime yapması mümkün eski heceleri tahtaya yazarız. Egzersizini düşündüğümüz heceyi ,tahtaya yazdığımız hecelerin sağına ve soluna getirerek (yazarak) gezdiririz. Meydana gelen kelimeleri toptan,grup grup veya tek tek okuttuktan sonra yazdırırız. Böylece çeşitli kelimeler yapar ve okuturuz.
Mesela ;Çocuklar (KA) geziye çıkmış ,bakın (YA) ya geldi der,(YA)nın yanına yazarız.okuyun deriz. YAKA diye okurlar.(KA) buradan kalktı ,(ŞA) ya geldi der,(ŞA)nın yanına (KA)yı yazarız .Çocuklar ŞAKA diye okurlar.Bu şekilde bütün heceler gezilmiş olur.

B. Kelime Tanımada Yararlanılacak Oyunlar
1.Yeni Cümle Kur Oyunu: Kesilen cümlelerin kelimeleri çocukların gögsüne ignelenir. Kaldırılan ögrenci, kelime olan arkadaşlarının yerlerini degiştirerek, bu kelimelerle yeni cümleler kurar ve okur.Yeni cümle sınıfça okunur.Cümleyi kuran çocuk alkışlanır.
2.Kelime Tombalası: Bu oyun için karton ya da kagıttan kartelalar yapılır.Tombala oyunu gibi oynanır.Her kartelada ayrı kelimeler yazılmalıdır.
3.Adını Bul Oyunu: Kartonlara okul,ev,top,kitap,kalem,vb. resimler yapılır.Bunlar tahtaya asılır. Tekrar edilmek istenen kelimeler tahtaya karışık olarak yazılır.Ögrenciler bu kelimeyi okurlar ve resimle ilgili kelimeyi resmin altına yazarlar.
4.Cümle Türetme Oyunu: 8-10 kelime çıkartılır.Bunlarla yeni cümleler türeterek defterlerine yazmaları istenir.En çok cümle oluşturanlar alkışlanır. Bu oyunlar dışında kelime fırıldagı ve sürgülü cümleoyunlarından yararlanılabilinir.
C.Hece Tanımada Yararlanılacak Oyunlar
1.Hece Fırıldagı: Yuvarlak bir mukavva ya da başka bir araç üzerine hecelerin yazıldıgı fişler tutturulur.Ortadaki göstergenini üstünde,yandaki hecelerle birleştigi zaman kelime oluşturacak heceler konur. Gösrege hızle çevrilir. Durdugunda bu iki hecenin oluşturdugu kelime çocuklar tarafından okunur.Heceler degiştirilerek oyuna devam edilir.
!!!!Aşağıdaki oyunun mucidi benim!!!
2.Kelime Fidanlıgı Oyunu: Ögrencilerin tanıdıgı heceler yazılır. Ögrencilerden bu hecelerden kelime oluşturmaları istenir. Oluşturulan kelimeler bulan ögrenciler tarafından renkli kâğıtlara yazılır. Daha önce ögretmen tarafından hazırlanmış "kelime fidanlıgı" maketine yazılan kelimeler küçük bir tahta çubukla baglanıp ekilir. En çok fidan sahibi olan ögrencinin ismi, okul bahçesindeki yeni fidanlardan birine verilir.
D.Harf Tanımada Kullanılacak Oyunlar
1.Harf Penceresi: 50x25 cm.'lik bir karton üzerine 10 cm karelik pencereler açılır. Birinin üzerine 8 seslinin digerleri üzerine de seslilerle bir araya gelince kelimeler ya da heceler opluşturacak sessizler bulunacak 10cm genişliginde 80 cm uzunlugunda karton şeritler hazırlanır.Şeritlerden biri sabit tutulup digeri hareket ettirilmek suretiyle kelimeler oluşturulur. Bu kelimeler çocuklara okutturulur.
2.Yeni Kelime Bul Oyunu: Çocuklara bir kelime verilir.Bu kelimenin harfleriyle yeni kelimeler oluşturmaları istenir. En çok kelime üreten çocuk alkışlanır.
3.Kelime Üretme Oyunu: Tahtaya bazı sessizler yazılır.Çocuklardan bu sessizlerin yanına sesliler getirerek yeni kelime üretmeleri istenir.Örnegin ş,k,t harflerinin yanına sesliler getirerek "iş,şiş,eş,aş,üşü,şişe,ok,oku,at,et,ütü,tut,at tı" gibi kelimeler oluşturulur.
SONUÇ:
Ilkokuma Yazma Ögretimini sıkıcı olmaktan kurtarmanın ve tekrarları ögrencilerin severek yapacakları duruma getirmenin en iyi yolu;OYUNLARDAN yararlanmaktır. Fakat oyunların ögretim yönünden yararlı olabilmesi için dikkat edilecek en önemli nokta ;oyuna olabildigince çok sayıda ögrencinin katılımını saglamaktır. Bu koşul saglanmazsa çocuklar eglenecek; ama bu çalışmanın ögretim yönünden yararı olmayacaktır.
Bir başka nokta, oyunlarda ödül sistemi ilgi çekici ögelerle donatılmalı ve "alkış" taktigi gözden düşürülmeden ve eskitilmeden kullanılmalıdır. Her oyunun yapısına ve içerigine uygun farklı ödüller tespit edilerek çocugun çok yönlü düşünmesine katkıda bulunulabilir ve yaratıcılıgın takdir edilmesi çocugun yeni zihinsel atılımlarının önünü açar. Ayrıca araştırmalarım neticesinde şunu gönül rahatlıgıyla söyleyebilirim ki,artık yeni oyunlar bulunmalı ve yazılmalıdır!

Kaynak: inonu.edu.tr

http://rapidshare.com/#!download|574..._304_..rar|160